…και ποια σχέση μπορεί να έχει με τα κινήματα και την Αριστερά

Η δημοσκοπική άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας εγείρει αναμφισβήτητα μία συζήτηση γύρω από τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και το κόμμα της. Μιλάμε για το «κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου» διότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται, δηλαδή για ένα προσωποπαγές αρχηγικό κόμμα. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που δύσκολα κανείς γνωρίζει -πόσο μάλλον να αναφέρεται σε- κάποιο άλλο στέλεχος ή μέλος της Πλεύσης Ελευθερίας. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου φαίνεται (δημοσκοπικά τουλάχιστον) να αφομοιώνει ένα ποσοστό απογοήτευσης και αγανάκτησης που κυριαρχεί στην κοινωνία μετά το έγκλημα των Τεμπών και την πρωτοφανή συγκάλυψη αυτού του εγκλήματος από την κυβέρνηση και τους θεσμούς που η ίδια άλλωστε ελέγχει. Αυτή η αγανάκτηση αναπτύσσεται σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας για τα φτωχομεσαία στρώματα και ταυτόχρονα διαρκούς υποβάθμισης όλων των δημόσιων δομών και κρατικών παροχών, διαρκούς επίθεσης σε όλα τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα.

Σε αυτή την πολιτική συγκυρία η Ζ. Κωνσταντοπούλου καταφέρνει να χτίζει ένα «αντισυστημικό» προφίλ. Αφενός η επαγγελματική της ιδιότητα, αυτή της δικηγόρου, με την οποία υπερασπίζεται οικογένεια θυμάτων των Τεμπών, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο το νομικό αγώνα των συγγενών, αφετέρου το ύφος με το οποίο αντιπαρατίθεται στη βουλή, που μοιάζει επίμονο και «αγριεμένο», είναι βασικοί λόγοι για τους οποίους προσελκύει κόσμο που ψάχνει κάποια πολιτική διέξοδο μέσα από τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Παρ’ όλα αυτά, το ύφος όπως και η νομική στήριξη που παρέχει με την επαγγελματική της ιδιότητα καθόλου αρκετά δεν είναι για να κριθεί η πολιτική της διαδρομή και το κατά πόσο τελικά μπορεί να δικαιώσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τις προσδοκίες για μία «καλύτερη διαχείριση» που θα υπηρετεί πραγματικά την κοινωνία και θα υπερασπίζεται τα λαϊκά συμφέροντα. Και δεν μπορεί να δικαιώσει τέτοιες προσδοκίες, γιατί μία καλύτερη διαχείριση συνιστά αυταπάτη -όπως ακριβώς επιβεβαιώθηκε με το ΣΥΡΙΖΑ- και επιπλέον γιατί η Ζωή Κωνσταντοπούλου την ίδια ώρα που εξανίσταται στη βουλή για το δίκαιο, την ίδια ώρα δίνει διαπιστευτήρια εναρμονισμού απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική. Μόνο έτσι μπορεί να μεταφραστεί η ολόπλευρη στήριξή της στη δημιουργία των λεγόμενων Ωνάσειων πρότυπων σχολείων. Δηλαδή στην παράδοση δημόσιων σχολείων στο Ωνάσειο ίδρυμα το οποίο θα τα χρηματοδοτήσει και θα καθορίσει και τη λειτουργία τους. Θα υπάρχουν εισαγωγικές εξετάσεις σε αυτά, που σημαίνει ότι η πλειονότητα των μαθητών πετιέται εκτός, μειώνεται ο αριθμός σχολείων που αφορά όλους τους μαθητές, φτιάχνονται σχολεία δύο ταχυτήτων και μπαίνει ένας ξεκάθαρος ταξικός φραγμός. Με άλλα λόγια ο μαθητής των φτωχών λαϊκών στρωμάτων πλήττεται και απαξιώνεται ακόμα περισσότερο.

Η «υπέρμαχος» της ισότητας και του δικαίου στηρίζει την ανισότητα μεταξύ των μαθητών, αποδέχεται και στηρίζει την χρηματοδότηση σχολείων για αρίστους και μόνο, την ίδια στιγμή που τα δημόσια σχολεία της χώρας καταρρέουν λόγω τραγικής υποχρηματοδότησης και τεράστιων κενών σε καθηγητές.

Έπλεκε εγκώμια στον μέχρι πρότινος υπουργό παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη «εκτιμώντας το τεκμήριο της θέλησης του, για βελτιώσεις και αναγνωρίζοντας μία θετική νομοθετική πρωτοβουλία στο νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση», όπως χαρακτηριστικά δήλωνε στη βουλή το Γενάρη του 2024. Να υπενθυμίσουμε ότι ο Κ. Πιερρακάκης είναι υπέρμαχος των ιδιωτικοποιήσεων στην παιδεία, υπεύθυνος για την πτώση σχολικών ταβανιών σε κεφάλια μαθητών, για την άθλια και ανύπαρκτη συντήρηση σχολικών κτηρίων, για τα τεράστια κενά εκπαιδευτικών, για την κατάπτυστη αξιολόγηση εκπαιδευτικών με στόχο υποταγμένους και φιμωμένους δασκάλους. Τέλος είναι ο υπουργός που με αυταρχισμό και προσπάθεια τρομοκράτησης των εκπαιδευτικών, (πρώτη φορά μετά τη χούντα), έβγαλε σε δυνητική αργία την εκπαιδευτικό και συνδικαλίστρια Χρύσα Χοτζόγλου, διότι άσκησε τα συνδικαλιστικά της δικαιώματα, αγωνίστηκε ενάντια στην αυταρχική και αντιεκπαιδευτική πολιτική του υπουργείου παιδείας. Αυτόν τον υπουργό αισθάνθηκε την ανάγκη να στηρίξει η υπέρμαχος του δίκαιου και της ισότητας λέγοντας μάλιστα ότι είναι «πολιτικό υπόδειγμα για τη βουλή»..!

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν πολιτεύτηκε πρώτη φορά τώρα… Λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τον Οκτώβριο του 2013, ψηφιζόταν στη βουλή η αναστολή της κρατικής χρηματοδότησης κομμάτων, αν ηγετικά στελέχη τους κατηγορούνται ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης· η Κωνσταντοπούλου, μόνη από την τότε Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ψηφίζει «παρούσα». Το Δεκέμβρη, σε νέα ψηφοφορία στη Βουλή για την αναστολή της χρηματοδότησης απουσιάζει. Το Μάρτιο του 2014 χαρακτηρίζει «πολιτειακή εκτροπή» την άρση ασυλίας των χρυσαυγιτών βουλευτών. 

Τάσεις προς τη δεξιά και ακροδεξιά πολιτική πτέρυγα έχουν και διάφοροι υποψήφιοι- μέλη της Πλεύσης Ελευθερίας. Ο Μιχάλης Χουρδάκης συνυπογράφει το 2021 κείμενο στήριξης του πρύτανη Παπαϊωάννου, γνωστού στο φοιτητικό κίνημα ως πρύτανη των ΜΑΤ, καθώς εγκατέστησε σε μόνιμη βάση την αστυνομία μέσα στο πανεπιστήμιο και καλούσε διαρκώς τα ΜΑΤ να εισβάλουν στο πανεπιστήμιο εναντίον αγωνιστών φοιτητών. Μάλιστα για αυτή του τη στάση επιβραβεύτηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη που τον τοποθέτησε γενικό γραμματέα ανώτατης εκπαίδευσης του υπουργείου παιδείας. Επίσης το Σεπτέμβριο του 2022, ο Βασίλης Γραμματικόπουλος εκθειάζει στο Facebook τον ακροδεξιό Κωνσταντίνο Κατσίφα ως «πρότυπο» γενναιότητας. Η κατά τα άλλα «αντισυστημική» Ζωή Κωνσταντοπούλου καθόλου δεν φαίνεται να ενοχλείται από τέτοιες ενέργειες των συνοδοιπόρων της. Καθόλου τυχαία λοιπόν, αλλά με στόχευση, υιοθέτησε το μότο «ούτε αριστερά ούτε δεξιά, κοιτάμε μπροστά», θέλοντας ουσιαστικά να αποστασιοποιηθεί από την αριστερά και να γεφυρώσει τις σχέσεις της με το δεξιό και ακροδεξιό ακροατήριο.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν έχει αγκυλώσεις και θεωρεί δογματικό το διαχωρισμό μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου πανεπιστημίου. Για την ίδια το ζήτημα είναι η «ποιότητα». Παρότι νομικός, δεν βρίσκει κάποιο φοβερό λόγο που το σύνταγμα κατοχυρώνει την αποκλειστικά δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βεβαίως η Ζωή Κωνσταντοπούλου που την απασχολεί η ποιότητα και μόνο, καθότι η ίδια έχει περάσει και από ιδιωτικά σχολεία και από δημόσια πανεπιστήμια, τελικά παραβλέπει το κόστος που εκ των πραγμάτων βάζει φραγμό στους φτωχούς, και τελικά παραβλέπει την ταξικότητα των φραγμών. Επιπλέον παραβλέπει τον ασφυκτικό έλεγχο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τους χρηματοδότες της, όταν αυτή είναι ιδιωτική.

Στην ιδρυτική διακήρυξη της Πλεύσης δεν υπάρχει καμία αναφορά στο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, καμία αναφορά στο φοιτητικό κίνημα, γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία σχέση με αυτά. Ακόμα, αν μετρήσουμε τη θητεία της Κωνσταντοπούλου στο ΣΥΡΙΖΑ, θα διαπιστώσουμε ότι η όποια σχέση με το συνδικαλιστικό και λαϊκό κίνημα είναι σχέση συμβιβασμού, χειραγώγησης και ηττοπάθειας, διότι έτσι ακριβώς λειτουργούν οι συνδικαλιστικές δυνάμεις αυτού του χώρου από τότε μέχρι σήμερα, επιχειρώντας να εξαργυρώσουν και να περιορίσουν τις αγωνιστικές διαθέσεις του κόσμου στην κάλπη.

Τέλος αν για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου η Πλεύση Ελευθερίας είναι το κόμμα που «…θα αποτελέσει το συστατικό κύτταρο ενός κινήματος κι ενός μετώπου που παλεύει για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, την επαναθεμελίωσή της στη βάση της ισότητας και του ανθρωπισμού, την εμπέδωση και εμβάθυνση διαδικασιών δημοκρατικής, ισότιμης και δημιουργικής συμμετοχής, με διαφάνεια …την εξάλειψη της γραφειοκρατίας που απενεργοποιεί την κοινωνία και αποθαρρύνει την κοινωνική και πολιτική πρωτοβουλία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η διακήρυξη, τότε οφείλουμε να κοιτάξουμε πώς ακριβώς λειτουργεί αυτό το κόμμα. Πώς δηλαδή η, κατά τα άλλα, «αντισυστημική» και «συνεπής» αρχηγός του κάνει τα λόγια πράξη.

Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από τότε που υποψήφιοι και υποψήφιες της Πλεύσης κατήγγειλαν την αρχηγό του κόμματος για αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις. Υποψήφιοι που μάλιστα είχαν βγει πρώτοι σε σταυροδοσία στις εκλογές του Μαΐου του 2023, βρέθηκαν χαμηλότερα στις λίστες των επαναληπτικών εκλογών με απόφαση της Κωνσταντοπούλου. Η αρχηγός του κόμματος απαντώντας ως τέτοια, δηλαδή ως αρχηγός, δήλωσε τα εξής:

«Ο αρχηγός είναι ο προπονητής της ομάδας που έχει και την ευθύνη, η ομάδα αυτή να πάει καλά. Και ο προπονητής της ομάδας μπορεί να αφήσει κάποιους στον πάγκο και αλίμονο εάν αυτοί οι οποίοι θα μείνουν στον πάγκο επαναστατήσουν διότι έχουν άλλη άποψη για τη διαμόρφωση της ομάδας». Να σημειωθεί ότι η Ζωή Κωνσταντοπούλου έβαλε σε εκλόγιμη θέση στην Α΄ Αθήνας το σύντροφό της, Διαμαντή Καραναστάση, ο οποίος μάλιστα στις εκλογές της 21ης Μαΐου δεν ήταν καν υποψήφιος. Με αυτή την επιλογή εκτόπισε την Ελένη Δημοπούλου στην τέταρτη θέση, ενώ είχε έρθει δεύτερη σε σταυρούς.

Η Πλεύση Ελευθερίας είναι ένα προσωποπαγές κόμμα που η λειτουργία του ουδεμία σχέση έχει με τα όσα περί «αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών» γράφονται στην ιδρυτική της διακήρυξη. Καμία σχέση δεν έχει με δημοκρατικές συλλογικές διαδικασίες. Αντιθέτως, λειτουργεί με τη σκέψη, τις αποφάσεις, τις εντολές και τη δημόσια προβολή αποκλειστικά και μόνο της αρχηγού, η οποία απαιτεί να έχει στη βάση της ακόλουθους. Άλλωστε με την είσοδο της Πλεύσης στη βουλή η αρχηγός του κόμματος Ζωή δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «μπορεί να είμαστε 8, 9 αλλά εγώ κάνω για 100 βουλευτές και οι υπόλοιποι ο καθένας για 20», δηλώνοντας δημόσια ότι υπερέχει έναντι όλων των ομοϊδεατών της και μάλιστα υπερέχει μακράν…

Ένα αρχηγικό κόμμα αστικού τύπου που λειτουργεί στη βάση «ό,τι πει η αρχηγός», παρακάμπτοντας ακόμα και τις κατ’ «επίφαση» συλλογικές διαδικασίες των κλασικών αστικών κομμάτων, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπηρετήσει τη δημοκρατία, την ισότητα και την ισονομία. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπηρετήσει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, γιατί πολύ απλά δεν την προάγει!

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου μπορεί να υπερασπίζεται και να στηρίζει νομικά τον αγώνα των συγγενών θυμάτων των Τεμπών, όπως κάνουν δεκάδες δικηγόροι, δεν μπορεί όμως και δεν θέλει να αναμετρηθεί με την ίδια την πολιτική που γεννά τα Τέμπη, την πολιτική του ξεπουλήματος και των ιδιωτικοποιήσεων, την πολιτική των ταξικών φραγμών που συνθλίβει τους φτωχομεσαίους και απαξιώνει τη ζωή τους σε όλα τα επίπεδα. Δεν μπορεί και δεν θέλει να ενισχύσει και τη μόνη δράση που μπορεί να βάλει φραγμό στην εγκληματική κυβερνητική πολιτική, τη συλλογική δράση, τον απεργιακό αγώνα, το μαζικό ενωτικό βηματισμό, τις μαζικές συλλογικές διαδικασίες εκεί που πραγματικά αποτυπώνονται και ανατρέπονται οι ταξικοί συσχετισμοί στους χώρους που εργάζονται και σπουδάζουν οι εκατοντάδες χιλιάδες που διαδή­λωσαν στις 28 του Φλεβάρη.