Διεθνές Απολυτήριο (IB) σε δημόσια σχολεία από το 2026 – Υποψήφιοι δύο ταχυτήτων
Του Γιώργου Κ. Καββαδία
Το International Baccalaureate (IB), το πρόγραμμα του διεθνούς απολυτηρίου, μπαίνει στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση με απόφαση του υπουργείου Παιδείας εντείνοντας την εμπορευματοποίηση της παιδείας και την όξυνση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων. Το Διεθνές Απολυτήριο (IB) γίνεται πλέον το χρυσό εισιτήριο για την εισαγωγή στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, προσπερνώντας τις διαδικασίες που δεσμεύουν χιλιάδες μαθητές των δημόσιων σχολείων. Στόχος η συρρίκνωση της δημόσιας εκπαίδευσης και η ανάπτυξη της ιδιωτικής, κυρίως, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ιδιωτικά πανεπιστήμια) κατά παράβαση του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Όπως αποκαλύπτει η Καθημερινή της Κυριακής το υπουργείο σχεδιάζει να το εισάγει πιλοτικά σε πρότυπα λύκεια από τον Σεπτέμβριο του 2026 για τους μαθητές της Β’ λυκείου. Θα εφαρμοστεί παράλληλα με το ισχύον σύστημα του γενικού και επαγγελματικού λυκείου, κατάληξη του οποίου είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίζοντας τους υποψηφίους σε δυο κατηγορίες με βάση το κοινωνικό τους προφίλ. Η ηγεσία του υπουργείου παιδείας θα εφαρμόσει το πρόγραμμα του IB πιλοτικά σε πέντε πρότυπα λύκεια από τα 21 που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα του διεθνούς απολυτηρίου ξεκίνησε να οργανώνεται το 1968 στην Ελβετία – η έδρα του οργανισμού του IB είναι έως σήμερα στη Γενεύη. Πρόκειται για διετές πρόγραμμα στα αγγλικά και απευθύνεται σε μαθητές της Β’ και Γ’ λυκείου που έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν σε διεθνή πανεπιστήμια.
Να σημειωθεί ότι ήδη, όπως ορίζει το άρθρο 147 του φετινού νόμου 5094 για την θεσμοθέτηση μη κρατικών Α.Ε.Ι., οι κάτοχοι IB μπορούν να εγγραφούν σε μη κρατικό Α.Ε.Ι., χωρίς να έχουν δώσει πανελλαδικές εξετάσεις και να έχουν ξεπεράσει την ελάχιστη βάση εισαγωγής των ελληνικών Α.Ε.Ι. με την οποία κόβονται από αυτά περί τους 20.000 φοιτητές ετησίως. Τώρα αυτό αλλάζει αφού η «μεταρρύθμιση» Κ. Πιερρακάκη δίνει στους κατόχους του αυτοδικαίως «δικαίωμα εγγραφής» στα ιδιωτικά πανεπιστήμια – δικαίωμα που φυσικά στερεί από τους χιλιάδες «κανονικούς» μαθητές. Το International Baccalaureate (IB) γίνεται το υπέρτατο κίνητρο για όσους έχουν τα χρήματα να το αγοράσουν. Η «μεταρρύθμιση» του Κ. Πιερρακάκη και της κυβέρνησης διαμορφώνουν μια εκπαίδευση δύο ταχυτήτων. Όσοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν και να αγοράσουν το IB, θα διαλέξουν τη λεωφόρο της επιτυχίας, χωρίς και περιορισμούς. Οι υπόλοιποι θα βαδίσουν το μετ΄ εμποδίων μονοπάτι (ταξικών φραγμών) των πανελληνίων εξετάσεων. Οι μαθητές που προέρχονται από τις ασθενέστερες κοινωνικές τάξει και στρώματα και τις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μαθαίνουν από μικροί ότι το σύστημα δεν τους αντιμετωπίζει με ίσους όρους. Το μήνυμα της ατομικής ευθύνης είναι σαφές: Ή έχει ο μαθητής τις οικονομικές δυνατότητες να σπουδάσει ή δεν τις έχει, οπότε δε χρειάζεται «να προχωρήσει στα γράμματα.
Ιστορία – αμαρτία του International Baccalaureate (IB)
Το IB θεσμοθετήθηκε πρώτη φορά το 1995 επί υπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ στα δημόσια σχολεία λόγω των αντιστάσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας. Να θυμίσουμε ότι τον Ιούλιο του 2009 ξέσπασε το σκάνδαλο με τη διαρροή στην Ελλάδα θεμάτων του Διεθνούς Απολυτηρίου (με την εμπλοκή μαθητών μερικών από τα μεγαλύτερα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία) προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του. Οι γονείς είχαν αγοράσει τα θέματα κάθε εξεταζόμενου μαθήματος για το IB έναντι 75.000 ευρώ, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής. Παρόλο που δεν δημοσιεύτηκαν ονόματα κατηγορούμενων, το ίδιο ρεπορτάζ υποστήριζε ότι στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης «εξετάστηκε ενδεχόμενη εμπλοκή επιχειρηματιών, αλλά και υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων», ενώ οι «“πωλητές των θεμάτων” κατάφεραν να βάλουν στην τσέπη τους περί το 1,5 εκατ. ευρώ». Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας διέταξε ΕΔΕ η οποία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2009, όμως το πόρισμά της αρχειοθετήθηκε. Το πόρισμα διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Αθηνών τον Οκτώβριο του 2009, η οποία στη συνέχεια άσκησε ποινική δίωξη κατά 21 ατόμων για τη διαρροή θεμάτων στις εξετάσεις του IB την περίοδο 2008 -2009. Δύο καθηγητές και ένας ιδιώτης κατηγορούνταν για κακουργηματική παθητική δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα, ενώ 18 μαθητές και γονείς για ενεργητική δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα. Ο ΙΒΟ αφαίρεσε την άδεια από τη Σχολή Ζηρίδη. Δεκαέξι χρόνια μετά το σκάνδαλο του Διεθνούς Απολυτηρίου, ιδιωτικά σχολεία διαφημίζουν ποσοστά επιτυχίας που αγγίζουν το 100% επιτυχίας στην πρόσβαση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής μέσω του Διεθνούς Απολυτηρίου, ανέφερε δημοσίευμα του 2021.
Ας μην ξεχνάμε ότι η τέως υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είχε ευθέως παραδεχτεί στη Βουλή ότι ιδιωτικά εκπαιδευτήρια περιλαμβάνονται στους οικονομικούς χορηγούς της ΝΔ με αφορμή νομοθέτημα του 2020 για το νέο «απελευθερωμένο» πλαίσιο λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων».
Σε αυτή την κατεύθυνση ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερρακάκης και η κυβέρνηση επιλέγουν να επιβραβεύουν τους λίγους, εις βάρος των πολλών. Η δημόσια εκπαίδευση υποβαθμίζεται ποικιλοτρόπως και οι «εκλεκτοί» του IB θα περάσουν στην ανώτατη εκπαίδευση με την αίσθηση ότι δεν χρειάζεται καν να προσπαθήσουν – αρκεί να πληρώσουν.
Δημόσιο σχολείο για όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις
Η στήριξη όλων των μαθητών και η υπεράσπιση των μορφωτικών τους δικαιωμάτων συνδέεται αναπόσπαστα με την ανάπτυξη και τον ριζοσπαστικό προσανατολισμό του εκπαιδευτικού κινήματος. Για ένα σχολείο Δημόσιο και Δωρεάν που να χωρά όλα τα παιδιά, απορρίπτοντας Τράπεζες θεμάτων, ΕΒΕ, εξετάσεις τύπου PISA - και όλους τους εκπαιδευτικούς, ενάντια στην κατηγοριοποίηση σχολείων, μαθητών, εκπαιδευτικών.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε έχουμε ανάγκη από ένα σχολείο που να αγκαλιάζει όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, όπου πρωταρχική σημασία έχει ο πνευματικός εξοπλισμός των μαθητών, η καλλιέργεια «ελεύθερων και δημοκρατικών πολιτών», έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν κριτικά την κοινωνία με την ενεργή συμμετοχή τους και παρέμβαση σ' όλα τα επίπεδα της κοινωνικής δραστηριότητας. Άλλωστε, ένα απελευθερωτικό και κοινωνικά δίκαιο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να γεννηθεί από ένα ευρύτερο κοινωνικό κίνημα ανατροπής των σημερινών κοινωνικών δομών, στην κατεύθυνση της κατάργησης των κοινωνικών ανισοτήτων και της οικοδόμησης μιας κοινωνίας που να οδηγεί στην απελευθέρωση του ανθρώπου.
